Unha lectura colectiva de María Mariño para o Día das Letras Galegas

(Bos Aires, 17 de maio) – Unha emotiva lectura colectiva de María Mariño pechou o acto que o colectivo de galegas da diaspora Herbas de Prata organizou en Bos Aires para lembrar o Día das Letras Galegas. Antes diso, un video para lembrar á poetisa noiesa e unha charla aberta do poeta arxentino, fillo de galegos, Rodolfo Alonso convocaron a máis de cen persoas este xoves na Federación de Sociedades Galegas da República Arxentina (FSG).

Convocado polas galegas de Herbas de Prata e a FSG, o acto comezou algo máis tarde porque unha folga de metro paralizou a cidade que quedou atrapada nunha desfeita de coches, buses e xentes que camiñaron máis cun peregrino. “O Día das Letras Galegas considero que ten que ser tamén o día da lingua galega porque o noso idioma foi castigado, prohibido e reprimido”, abriu o presidente da FSG, Francisco Lores Mascato. E engadiu: “Nos estamos perdendo o idioma e dun xeito ben acelerado. Con todo, en esta última viaxe vin en Vigo aos rapaciños pequenos que falaban o galego e emocioneime lembrando que até non fai tanto tempo eses mesmos nenos viaos falar en castelán. E emocioneime e non tiña por qué emocionarme. Porque eu estaba no meu país”.

Logo, foi a quenda da titular do colectivo de mulleres, a psicóloga social Adela Fernández Cruz, que lembrou que a casa na que naceu en Mugares (Ourense) era a escola do pobo e como o seu pai, xa en Bos Aires, recordáballe que no bus non estaba ben falar galego porque a xente podía non entendelos. “So moi de mallor entendín todo canto iso significaba”, dixo. “Dalgún xeito, o que facemos coas integrantes de Herbas de Prata é traballar na recuperación da identidade e da valoración desa identidade, dende logo tamén da lingua, achegándonos dende a acción ás problemáticas específicas das mulleres emigradas”.

Para lembrar e homenaxear á poeta María Mariño, os asistentes puideron descubrila nun video organizado para ese acto e que foi acompañado pola lectura dun perfil da autora noiesa que fora escrito pola licenciada en Letras Andrea Cobas Carral, ausente na xuntanza por mor dunha gripe.

De contado, o poeta Rodolfo Alonso percorreu -nunha charla aberta bautizada “Galicia, muller”- a figura de Rosalía de Castro para as letras galegas e para a literatura universal. “Sei que deberíamos falar de María Mariño, pero eu teño unha debilidade, case orgánica, por Rosalía”, comezou o primer traductor de Fernando Pessoa en América. “A grande poesía de Rosalía, coma pasa con toda grande poesía de calquera lugar, ten que ter relacion coa lingua falada por un pobo. Porque as linguas non saen das academias, as universidades e dos libros. As linguas nacían (e non digo nacen porque hoxe nacen da televisión e dos programas-lixo que pasan nela) dos pobos, nacian do uso de todos os días, nacían da fala. Coma toda a literatura do mundo, naceu da fala da xente”.

Para pechar o acto, e “para gañar o grolo de queimada”, coma bromearon os organizadores, o público foi convidado a engadir a súa voz a unha lectura colectiva de María Mariño: “Vimos de escoitar que María Mariño era costureira e iso é o que vos convidamos a facer, ir invando un a un os versos deste poema que tendes no programa de man, entre todos, para construir coas nosas voces o poema completo. Porque non hai mellor xeito de lembrar a un autor que lelo”, explicaron as mulleres de Herbas de Prata.

Así, a primeira voz que se escoitou foi a de Fernández Cruz que, co micro preto da boca, dixo: “Linme hoxe toda por dentro / Linme!". Os seguintes tres versos escoitáronse entre a xente, na voz dunha muller algo tímida. Silencio de dous segundos e dende o final da sala escoitouse a unha velliña que no seu galego aprendido na aldea case berraba: "Hoxe de quen todos somos na marea sin ondas, / sin velas, / sin barcos en coor vello." Coma se toda a lectura fora aprendida e ensaiada mil veces, a voz dun home salientou nas seguintes verbas, logo a dunha rapaza nun galego exótico e bonaerense, despóis unha muller insegura e logo dela outro home con pronunciación firme. Cando non houbo máis que ler, un silencio vibrante berraba a emoción da que ninguén fuxía. E de contado, un aplauso xordo e estrondoso deixou paso ás gaitas e panderetas.